Haber-Yorum

Düşen Tahtların Ardındaki İşbirliği!

Haber:

Donyo Haber Ajansı muhabirinin aktardığına göre, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, 5 Eylül 2025'te ABD Başkanı Donald Trump ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Özbekistan Dışişleri Bakanı Bahtiyar Saidov, Telegram kanalı üzerinden, "Amerikalı meslektaşım Marco Rubio ile işbirliği içinde, devlet başkanlarımız arasında varılan tüm anlaşmaların etkin bir şekilde uygulanmasını sağlayacağız" şeklinde yazdı.

Yorum:

Mirziyoyev'in Trump ile görüşmesi, Amerika'nın Özbekistan ile ilişkilerinin daha geniş jeostratejik planlarla bağlantılı olduğunu ortaya koymaktadır. Böylece Washington'ın artık Taşkent'i Orta Asya'daki en önemli dayanağı olarak gördüğü açıkça ortaya çıkmış oldu.

Amerika'nın Özbekistan'a olan ilgisi öncelikle kaynak jeopolitiğiyle bağlantılıdır. Zira Orta Asya, uranyum, lityum, bakır ve diğer stratejik mineral rezervleri açısından zengin bir bölgedir. Bu yüzden ABD, bu kaynakları küresel tedarik zincirine dahil ederek Çin'in tekelci etkisini sınırlamak istiyor.Bu açıdan Özbekistan, Amerika'nın ekonomik ve güvenlik yapısının önemli bir parçası haline gelmiştir. Özellikle terörizm, aşırıcılık ve yasadışı göçle mücadele ele alınmıştır; zira Afganistan'la sınırı bulunan Özbekistan, Amerika'nın bölgesel güvenliği açısından önemli bir rol oynamaktadır. Ayrıca Trump, "S5+1" formatı yoluyla güvenlik mekanizmalarını güçlendirmeyi hedeflerken, Rusya ve Çin'in etkisini dengelemeye çalışıyor

Amerika, eğitim alanındaki iş birliğine özel önem veriyor. Zira Taşkent'te, önde gelen Amerikan üniversitelerinin şubeleri açılıyor ve American Spaces'ın faaliyetleri genişliyor. Bu sayede genç neslin zihninde olumlu bir Amerika imajı oluşturularak Amerika'nın çıkarlarını savunacak ajanlar yetiştirilmektedir.

ABD, genel olarak terörle mücadele, güvenliğin sağlanması, ticari, ekonomik ve kültürel ilişkilerin geliştirilmesi sloganları altında Orta Asya'daki konumunu güçlendirmek için kademeli çabalar sarf ediyor.

ABD'nin Özbekistan ile ilişkilerinin giderek önem kazanması sadece bölgesel değil, aynı zamanda küresel jeopolitik değişimlerden de kaynaklanıyor. Washington D.C.'deki Amerikan Dış Politika Konseyi ve Orta Asya-Kafkas Enstitüsü uzmanlarının hazırladığı "Büyük Orta Asya Stratejisi" başlıklı analitik raporda, ABD'nin bölgedeki rekabet gücünü artırmak amacıyla Büyük Orta Asya için etkili bir strateji geliştirmesi ve uygulaması gerektiği vurgulanıyor. Bu ise Orta Asya, Kafkasya, Güney Asya ve Doğu Asya’yı da içeriyor. Ayrıca Rusya-Çin ilişkilerini ve Avrasya'daki jeopolitik rekabeti etkilemeyi, özellikle de temel metaller, uranyum, petrol ve doğal gaz gibi stratejik kaynaklara yönelik pazarların kontrolünü ele geçirmeyi hedefliyor.

Bu arada Washington, Taşkent'i bu stratejide jeopolitik bir dayanak noktası görürken, Özbekistan da dahil olmak üzere Orta Asya'nın bu süreçte oynadığı merkezi rol göz önüne alındığında, Mirziyoyev hükümeti bu stratejide kilit bir oyuncu olmaya çalışıyor. Nitekim Trump, Mirziyoyev'in reformlarını "derin ve geri döndürülemez" olarak nitelendirirken, Mirziyoyev de Trump'ı "iç ve dış politikadaki inanılmaz başarılarından" dolayı tebrik etmiştir.

İslam’a ve Müslümanlara karşı mücadelede bölgesel ve küresel liderler haline gelen Mirziyoyev ile Trump'ın, birbirlerinin başarısız politikalarına yönelik övgü dolu konuşmaları, ikili ilişkilerin gidişatındaki süreci ortaya koymaktadır. Bu telefon görüşmesi, her iki tarafın da dış politika hedeflerinin giderek artan bir şekilde ortak bir hedefe doğru yöneldiğini, yani bölgedeki Batı çıkarlarını güçlendirmede ve özellikle İslam’ın hayat sahasına geri dönmesini engelleme konusunda Amerika'nın rakip güçlerini zayıflatmada daha uyumlu hale geldiklerini ortaya koymaktadır. Acaba Mirziyoyev ve rejimi Allahu Teala’nın kelamından bir öğüt alır mı ki?! Zira Allah Azze ve Celle şöyle buyurmuştur: مَثَلُ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللهِ أَوْلِيَاءَ كَمَثَلِ الْعَنكَبُوتِ اتَّخَذَتْ بَيْتاً وَإِنَّ أَوْهَنَ الْبُيُوتِ لَبَيْتُ الْعَنْكَبُوتِ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ “Allah'tan başka dostlar edinenlerin durumu, örümceğin durumu gibidir. Örümcek bir yuva edinir; halbuki yuvaların en çürüğü şüphesiz örümcek yuvasıdır. Keşke bilselerdi!” [Ankebut 41]

Hizb-ut Tahrir Merkezi Medya Ofisi İçin Yazan

İslam Ebu Halil - Özbekistan