پرسش:

شبکۀ الجزیره به تاریخ 19 مارچ 2023م در سایت خود چنین نوشت: «شورای رهبری انتقالی سودان ابراز داشته که طرف‌هایی‌ که توافق‌نامۀ سیاسی "چهارچوب" را امضاء نکرده بودند، تمایل خود را برای دست‌یابی به یک توافق سیاسی ابراز نموده اند که بحران را در کشور پایان خواهد دهد. آنان این تمایل خویش را پس از دیداری ‌که با محمد حمدان حمیدتی، معاون این شورا داشتند، ابراز کرده اند. لازم به یادآوری است که شورای رهبری سودان و شماری از جریان‌های غیر نظامی، که مهم‌ترین آن ائتلاف "آزادی و تغییر" –شورای مرکزی- می‌باشد، "توافق سیاسی یا چهارچوب" را به تاریخ 5 دسمبر 2022م برای آغاز مرحلۀ جدید انتقالی در کشور امضاء کردند. برخی دیگر از احزاب به شمول نیروهای "ائتلاف آزادی و تغییر –شاخۀ دموکراتیک" توافق‌ مذکور را امضاء نکردند.

هم‌چنین شبکۀ العربی الجدید نیز به تاریخ 16 مارچ 2023م در سایت خود نوشت: «جریان‌هایی‌ که توافق‌نامۀ سیاسی را امضاء نموده بودند، در کار کنفرانس برای "عدالت انتقالی" که روز پنج‌شنبه در خرطوم منحیث مرحله نهایی پروسه سیاسی راه‌اندازی گردیده بود، شرکت نمودند. پرسش این است که آیا واقعاً مرحلۀ نهایی نزدیک شده است؟ البته با توجه به گزارش‌هایی ‌که در مورد وجود اختلافاتی میان "البرهان" فرمانده اردو و رئیس شورای رهبری و "دقلو" معاون وی در شورا و فرمانده نیروهای واکنش سریع منتشر گردیده است. آیا این اختلافات واقعی است و امریکا ترتیب آن را داده تا حمیدتی در دارفور مستقل نموده و در نهایت آن را از پیکر سودان جدا کند، چنان‌که با جنوب سودان این کار را نمود، مخصوصاً که حمیدتی در دارفور دارای وزنۀ سیاسی نیز هست؟ و یا این‌که اختلافات مذکور جعلی و به هدف عملی نمودن نقش طرف‌های مختلف است؟ پرسش دیگر این است که هدف از سفرهای دو‌جانبه میان خرطوم و امارات، مشخصاً در حال حاضر، چیست؟ و پرسش اخیر این ‌که آیا تلاش‌های البرهان برای عادی‌سازی روابط با رژیم یهود به این کشمکش‌ها ربطی دارد یا خیر؟ از این‌که پرسش‌ها متعددی را مطرح نمودم، معذرت می‌خواهم. جزاکم الله خیراً.

پاسخ:

بهتر بود این پرسش‌های متعدد به یک‌ باره‌گی مطرح نمی‌شد، اما در هر صورت، برای پاسخ به آن‌، موارد زیر را باید بررسی نمود:

1  عمید نبیل عبدالله، سخنگوی رسمی نیروهای مسلح سودان بیانیۀ تصویری را به خوانش گرفت که در آن مردم سودان را خطاب می‌نمود و رسانه‌ها بیانیۀ مذکور را به تاریخ 11 مارچ 2023م منتشر نمودند. وی در این بیانیه خطاب به مردم اظهار داشت: «نیروهای مسلح شما بر تعهد خود تأکید دارد ‌که هم‌چنان به جریان فعالیت‌های سیاسی جاری و عملی نمودن قاطع و کامل مواردی‌ که در توافق سیاسی به دست آمد، پایبند خواهد بود؛ توافقی ‌که در زمان باقی‌مانده از مرحلۀ انتقالی تا راه‌اندازی انتخابات، منجر به وحدت ساختار نظامی و برپایی حکومتی با یک رهبری غیر نظامی خواهد گردید.» طرف‌های مخالف از این اعلان استقبال نمودند؛ زیرا قبلاً در این خصوص شک داشتند و گمان می‌کردند که اردو به توافق پایبند نخواهد ماند و سعی خواهد نمود تا آن را تغییر دهد و یا کلاً لغو نماید و یاهم برای عملی نمودن آن شروطی را وضع کند.

2   بیانیۀ نیروهای مسلح یک روز پس از آن منتشر گردید که خبرهایی در مورد کامیون‌های حامل گروه‌های مسلح مربوط به واکنش سریع که از جهت منطقۀ دارفور به جانب خرطوم در حرکت بودند، دست به دست می‌شود، اردو نیز در واکنش به آن سعی دارد نیروهای مسلح زیادی را در شماری از مناطق اطراف پایتخت جابجا نماید. برخی‌ها این را آمادگی برای درگیری قریب‌الوقوع میان نیروهای اردو به رهبری البرهان و نیروهای واکنش سریع به رهبری دقلو می‌دانند که دلیل آن همانا افزایش شدت اختلافات میان دو رهبر می‌باشد. نبیل عبدالله، سخنگوی اردو گفت: «اوضاع در کشور زیر کنترل بوده و خبرهایی‌ که در شماری از شبکه‌های اجتماعی مبنی به ورود گروهایی مسلح به خرطوم دست به دست می‌شود، نادرست است.» (منبع: روزنامۀ روز بعد 10 مارچ 2023م)

اما دفتر سخنگوی نیروهای مسلح با نشر بیانیه‌یی گفت: «هیچ‌گونه اظهاراتی مبنی بر نفی ورود گروه‌های مسلح به ولایت خرطوم برای هیچ رسانه‌یی شریک نشده است. رهبری نیروهای مسلح و دستگاه‌های امنیتی کشور اوضاع امنیتی را با حکمت و صبر دنبال می‌کنند تا اطمینان حاصل نمایند که امنیت وطن و شهروندان تأمین می‌باشد.» (منبع: شرق اوسط 11 مارچ 2023م)

پس این تأکید و در عین حال نفی که از دفتر سخنگوی اردو منتشر گردیده بیان‌گر این است که می‌خواهند با ذهنیت مردم بازی کنند و هدف دیگر این است که می‌خواهند مخالفان را بترسانند و فضا را برای ملاقات البرهان با دقلو به منظور مصالحه فراهم آورند، به این ادعا که میان دو طرف اختلافاتی وجود دارد.

3  پس از آن اعلان گردید که میان البرهان، دقلو و گروه‌هایی‌ که توافق سیاسی را امضاء نموده بودند، به تاریخ 11 مارچ 2023م دیدار و گفتگو صورت خواهد گرفت. در بیانیه‌ای‌ که از طرف شورای رهبری سودان منتشر گردید، گفته شد که البرهان و دقلو «روند اوضاع سیاسی و نیاز پایبندی به توافقات به دست آمده را به بحث و بررسی گرفتند و دو طرف تأیید نمودند که عمل به توافق به دست آمده در خصوص روند اوضاع سیاسی  یک نیاز مبرم می‌باشد.» در پایان تبادل نظرهایی ‌که اوضاع سیاسی و امنیتی کشور را در بر می‌گرفت، دو طرف تصمیم گرفتند تا «کمیتۀ امنیتی مشترکی متشکل از نیروهای نظامی و دستگاه‌های ذیربط دولتی و گروه‌های مبارز مسلح برای پی‌گیری اوضاع امنیتی کشور تشکیل گردد.» (منبع: سودان تربیون، الجزیره 11 مارچ 2023م) این اقدامات به هدف وانمود کردن این‌که گویا میان البرهان و دقلو اختلاف نظر و کشمکشی جریان دارد، صورت گرفته و این‌که گویا اردو در شرف درگیر شدن با نیروهای واکنش سریع بوده و این ‌که اوضاع اینک پس از دیدار دوطرف موقتاً آرام‌تر شده است.

4  دقلو "حمیدتی" قبلاً اعلان نموده بود که «مشارکت وی در کودتای 25 اوکتوبر 2021م یک اشتباه بود و افزود که انقلاب 25 اوکتوبر تبدیل به دروازه‌یی برای برگشت نظام ناکارا شده است.» (منبع: الجزیره 19 فبروری 2023م) جهت معلومات باید گفت که وی مدافع شدید اقداماتش در آنچه بود که با رهبری اردو علیه حکومت قبلی انجام داد، پس ممکن نیست دیدگاه وی تغییر کرده و ابراز ندامت کند؛ بلکه این اظهارات اخیر وی به هدف فریب دادن جریان‌های مخالف حکومت و کشانیدن آنان به دنبال خود و یا نزدیک کردن آنان به وی مطرح گردیده است. به همین دلیل بود که پس از اعلان فوق‌الذکراش گفت: «توافق به دست آمده یک بستۀ کامل است و باید به صورت کامل و بدون تجزیه عملی گردد.» (منبع: عرب پوست 21 فبروری 2023م) حمیدتی سپس تبلیغات‌اش را شدت بخشید و طوری وانمود کرد که انگار با رهبری اردو مخالفت دارد و گفت: «به هیچ کسی اجازه نخواهیم داد از خودش برای اداره کشور دیکتاتور بسازد. ما با رغبت تمام و ارادۀ خود توافق نمودیم که قدرت را تسلیم حکومتی کاملاً غیر نظامی خواهیم نمود. بدون شک، اختلاف اصلی در کشور میان دو طرف است؛ نخست کسانی‌که قدرت را در انحصار خود گرفته اند و دوم کسانی‌که در پی تسلیم نمودن قدرت به غیر نظامیان می‌باشند. میان نیروهای واکنش سریع و اردو هیچ اختلافی وجود ندارد، اختلاف با کسانی است که اردو را به عنوان پوشش و بهانه قرار داده اند. اساس مفکورۀ تشکیل حکومت غیر نظامی با توافق میان اردو، واکنش سریع و برادران مان در شورای رهبری صورت گرفته است.» (منبع: شرق اوسط 8 مارچ 2023م)

وی وانمود می‌کند که گویا سعی دارد ساختار غیر نظامی حکومت را حمایت کند و عملی نمودن توافق سیاسی به صورت کامل و شامل برایش اهمیت فراوان دارد. در مقابل، البرهان طوری وانمود می‌کرد که توافق سیاسی برای اردو غیر ملزم می‌باشد، به دلیل این ‌که تمام جریان‌های سیاسی را دربر ندارد. در عین حال، البرهان پایبندی اردو به توافق سیاسی را منوط به مدغم نمودن نیروهای واکنش سریع  و حرکت‌های مسلح به اردو نمود و گفت: « اگر در مورد مدغم نمودن نیروهای واکنش سریع و حرکت‌های مسلح به نیروهای مسلح کشور به صراحت سخن گفته شود، ما بر اساس توافق سیاسی عمل خواهیم نمود. هیچ سخنی غیر از این قابل قبول نیست.» (منبع: شرق اوسط 8 مارچ 2023م) این‌ها همه به این هدف مطرح می‌شود که گویا میان البرهان و حمیدتی در خصوص عملی نمودن توافق سیاسی اختلافاتی وجود دارد؛ در حالی‌که هردو طرف آن را تأیید نموده و در آن مشارکت دارند.

5 در پاسخ به پرسشی‌ در خصوص موافقت‌نامه سیاسی که به تاریخ 5 دسمبر 2022م امضاء شده، به تاریخ 11 دسمبر 2022م منتشر نمودیم، گفتیم: «این توافق باعث نجات رهبری نظامی به ریاست البرهان و معاونش و نیز همراهان آنان از پرت‌گاهی خواهد شد که در آن قرار گرفته اند؛ زیرا مردم با حاکمیت آنان مخالفت دارند و آن‌ها دیگر هیچ‌گونه حمایت داخلی ندارند. این توافق، رهبری نظامیان را از پیگرد قضائی در برابر جنایت‌هایی که مرتکب گردیده اند، در امان قرار خواهد داد. آنان عملاً توان ادارۀ امور این سرزمین را از دست داده اند و در حل مشکلات ناکام بوده اند و تمام کاری‌که آنان انجام داده اند، این بوده که نفوذ امریکا را حفظ نمایند. در عین حال، طرف مقابل نیز، که جریان‌های آزادی و تغییر و احزاب نامیده می‌شوند و حکومت را تشکیل داده اند، آنان نیز در ادارۀ امور این سرزمین و حل مشکلات آن و فراهم آوردن کوچک‌ترین نیازهای اساسی مردم ناکام بوده اند و تمام کارهایی را که انجام داده اند، این بوده که نفوذ انگلیس را در این سرزمین حفظ کرده اند.» در آن پاسخ به پرسش این را نیز گفتیم که: «در خصوص این پرسش که آیا ممکن است این توافق ادامه یافته و عملی گردد؟ باید گفت که این یک مسألۀ مشکوک است، و این‌که آیا این توافق باعث نجات این سرزمین خواهد شد؟ باید گفت بسیار بعید به نظر می‌رسد؛ زیرا زیربنای آن باطل است؛ طوری ‌که همه می‌دانند که بیگانگان در آن دخالت دارند و این بیگانگان در زمان امضای آن در قصر ریاست جمهموری عملاً حضور داشتند؛ در حدی ‌که حتی کسی که متن توافق را آماده نمود، یک بیگانه بود که همانا نمایندۀ سازمان ملل و زیر نظر مستقیم امریکا و انگلیس، که دو طرف اصلی کشمکش جهانی در سودان بوده و زیر نام چهار ضلع و ترویکا فعالیت دارند.» پایان

برای مختل نمودن روند عملی شدن توافق مذکور، رهبران نظامی به شمول اردو به رهبری البرهان و واکنش سریع به رهبری دقلو هر از گاهی اقدام به راه‌اندازی کشمکش‌های ظاهری و عوام فریبانه در میان خود می‌کنند تا افکار عامه را همواره سرگرم اختلاف‌ها و یا توافقات میان دو طرف نگهدارند و این ‌که راه‌حل را روی این مسأله متمرکز نگهدارند، نه مسألۀ نظامی و غیر نظامی بودن حکومت.

6  در خصوص سفر ماه فبروری البرهان به امارات، که مهم‌ترین مرکز انگلیس به شمار می‌رود و نیز سفر شیخ شخبوط وزیر دولت امارات به سودان پس از سفر البرهان و سپردن نامۀ محرمانه به البرهان باید گفت که این سفرها هیچ‌گونه تأثیری نداشته و هیچ تغییر قابل ملاحظه‌ای نیز در موقف‌گیری‌ها، اظهارات و عمل‌کردهای البرهان ایجاد نکرده؛ بلکه تمام اقدامات ریز و درشت برهان هم‌چنان هماهنگ با خواسته‌های امریکاست. به نظر می‌رسد هدف از این سفر "تجسس" در میان یک دیگر بوده؛ طوری‌که هر طرف سعی می‌کند، واکنش طرف مقابل را در مورد اقدامات خود بداند؛ تحت این پوشش که هر طرف می‌کوشد اوضاع را آرام نماید؛ گویا عام مردم فریب این کشمکش‌ها میان البرهان و حمیدتی را خورده اند و گمان می‌کنند که این یک کشمکش واقعی است. به این ترتیب، نظامیان موفق شده اند غیر نظامیان را برای مداخله در حل کشمکش میان دو طرف به بهانۀ آرام نمودن اوضاع جهت دهند. محمد عصمت، یکی از رهبران جریان آزادی و تغییر به روزنامۀ شرق اوسط گفت: «نیروهای تغییر و انتقال مدنی پیوسته سعی دارند اوضاع میان نیروهای واکنش سریع و نیروهای مسلح را آرام نمایند؛ زیرا هرگونه برخوردی میان دو طرف، باعث فروپاشی کشور خواهد شد.» (منبع: روزنامه شرق اوسط 6 مارچ 2023م) سپس در شامگاه چهارشنبه 8 مارچ 2023م، هیأتی متشکل از مقامات بلند رتبه ائتلاف حاکم سابق در سودان یا همان احزاب آزادی و تغییر به امارات متحده عرب سفر نمودند تا در روند دست‌یابی به توافق پایانی در جهت پایان دادن به بحران سیاسی موجود در کشور کمک نمایند. «این هیأت متشکل بود از رئیس کمیتۀ ارتباطات و روابط خارجی، رئیس حزب کانگرس سودان، عمر الدقیر، رئیس دفتر اجرایی شورای فدرال، بابکر فیصل، واثق بریر مدیر کل حزب ملی امت و طه عثمان نمایندۀ اجتماع کسبه کاران در حزب تغییر. ائتلاف با نشر بیانیه‌ای گفته که این هیأت قرار است با رهبران امارات دیدار نموده و روند تکمیل نمودن آماده‌گی‌های نهائی برای فعالیت‌های سیاسی مبتنی بر توافق سیاسی را به بحث و بررسی گیرند.» (منبع: روزنامۀ شرق اوسط 9 مارچ 2023م)

تمام این امور نشان می‌دهد که ساختار غیر نظامی کاملاً کنار گذاشته شده و این تنها ساختار سیاسی است که اوضاع را در اختیار دارد. یعنی این ‌که امریکا بحران سیاسی سودان را وارد میدان جدیدی کشمکش نمادین نموده که میان مزدوران خودش می‌باشد؛ کشمکشی ‌که سایر کشمکش‌ها را تحت‌الشعاع قرار داده و جریان‌های وابسته به اروپا را وادار می‌کند به حمیدتی نزدیک شوند؛ به ویژه که وی اعلان نموده از حاکمیت غیر نظامی حمایت می‌کند!

7  در خصوص عادی‌سازی روابط سودان با رژیم یهود باید گفت که هدف البرهان این است که از سقوط خود به عنوان حاکم جلوگیری نموده و حاکمیت خود را استحکام بخشد و برای این هدف حاضر است هرگونه امتیازی به شمول عادی‌سازی روابط با رژیم یهود را برای امریکا بدهد. این عادی‌سازی روابط به نفع هیچ‌کس نیست، بجز رژیم یهود، امریکا، البرهان و کسانی‌که البرهان را همراهی می‌کنند. عادی‌سازی روابط به هیچ‌وجه به نفع سودان نیست؛ حتی به ضرر آن نیز هست؛ زیرا قبل از هرچیزی این کار شرعاً حرام می‌باشد؛ به دلیل این‌که به معنای به رسمیت شناختن اشغال‌گران فلسطین است؛ فلسطینی ‌که یکی از باشکوه‌ترین و معززترین سرزمین‌ها برای مسلمانان جهان می‌باشد و یهودیان شب و روز به ساکنان این سرزمین حمله‌ور شده و خانه‌های شان را بالای آنان ویران می‌کند، فرزندان‌شان را به قتل می‌رساند و دارایی‌های شان را مصادره می‌کند.

اما با وجود آن هم «شورای رهبری سودان اعلان نمود که عبدالفتاح البرهان با "کوهین" در خرطوم دیدار نمود و دو طرف در مورد استحکام افق هم‌کاری‌های مشترک به ویژه در عرصه‌های امنیتی و نظامی، گفتگو نمودند.» وزارت خارجۀ سودان گفته که دو طرف «توافق نموده اند که روند عادی‌سازی روابط میان دو طرف را ادامه خواهند داد.» (منبع: آژانس خبری سودان 2 فبروری 2023م) رادیوی رسمی رژیم یهود نیز به تاریخ 8 فبروری 2023م با نشر خبری گفت که یک هیأت ویژه متشکل از شورای رهبری سودان امروز به گونۀ پنهانی وارد رژیم یهود شده اند. به این ترتیب دیده می‌شود که نظام حاکم در سودان هنوز هم از مرتکب شدن خیانت عادی‌سازی روابط‌اش با رژیم یهود احساس شرم و حیا نمی‌کند و تمام هم و غم‌اش این است که به کمک امریکا در قدرت باقی بماند!

خلاصه:

1    هیچ اختلاف واقعی میان البرهان و حمیدتی وجود ندارد؛ بلکه هردو مزدور امریکا می‌باشند و امریکا البرهان را توسط حمیدتی و به کمک وی به قدرت رسانید. «پس از کنار زدن وزیر دفاع عبدالرحمن بن عوف، که قدرت را بعد از برکناری بشیر در دست گرفت، روابط میان البرهان و حمیدتی به ائتلاف کنونی انجامید؛ طوری‌که البرهان، رئیس شورای رهبری و فرمانده اردو شد؛ در حالی ‌که قبلاً فرماندهی یک خط اول از نیروهای مسلح را هم در اختیار نداشت. پس شکی نیست که او به کمک حمیدتی و حمایت منطقه‌ای به این موقف رسیده و این در حالی است که حمدان به صفت معاون رئیس شورای رهبری تعیین گردید و هردو علیه نیروهای ملکی ائتلاف نمودند.» (منبع: عربی پوست 21 فبروری 2023م) به این ترتیب، اختلاف میان دو طرف نمادین بوده و واقعیت ندارد و به هدف تقسیم نقش‌ها میان شان راه‌اندازی گردیده است.

2      این‌که چرا اختلافات میان دو طرف واقعی نیست تا در نتیجه آن حمیدتی فرصت پیدا کند دارفور را با همکاری امریکا از پیکرۀ سودان جدا کند؛ کاری‌که با جنوب سودان نمود، مخصوصاً که حمیدتی در دارفور وزنۀ نظامی و مالی زیاد دارد؛ چنان‌چه «نیروهای حمیدتی بیشترین سرمایه‌های اقلیم دارفور را در اختیار دارد، به شمول معادن طلا که به ارزش 16 ملیارد دالر از آن را به امارات صادر می‌کند.» (منبع: سایت مصر 360، 12 می 2022م) این مسأله "طرح جدا کردن دارفور از سودان" نیز مطرح نیست؛ زیرا هیچ‌گونه نشانه‌ای از این قضیه در حال حاضر وجود ندارد؛ بلکه امریکا در حال حاضر سعی دارد مزدورانش بالای حاکمیت سودان مسلط بمانند و به مزدوران انگلیس اجازه ندهند نقش مهمی در حاکمیت به دست آورند؛ بلکه به عوض درگیر شدن با البرهان و حمیدتی، سرگرم ایجاد توافق میان دو طرف باشند "که درگیری نمادین به راه انداخته اند". اما از امریکا بعید نیست در صورت امکان دست به تجزیه نمودن سرزمین‌های مسلمانان بزند؛ زیرا این واقعیت دولت‌های استعمارگر کافر است.

3     البرهان قصد دارد مشارکت در توافق سیاسی را گسترش دهد و همواره اشاره به این می‌کند که طرف‌های امضاءکننده آن با هم سازگار نیستند تا به این ترتیب روند عملی شدن توافق را به تأخیر اندازد. وی سعی کرده با طرف‌هایی‌که توافق را امضاء نکرده اند، دیدار و گفتگو نماید؛ چنان‌چه در شروع پرسش نیز به آن اشاره شد، و این کار وی میان کسانی‌که امضا کرده اند و کسانی‌که امضا نکرده اند، نزاع به وجود می آورد، مخصوصاً میان جریان آزادی و تغییر "شورای مرکزی" که امضاء کرده است و میان جریان آزادی و تغییر "تجمع دموکرات" که امضا نکرده است و این وضعیت باعث به درازا کشیدن توافق نهایی خواهد گردید. شمس الدین کباشی عضو شورای رهبری در اوایل ماه جاری با صراحت بیشتری از موقف البرهان سخن گفت: «اردو بدون موافقت سیاسی هرگز به توافق سیاسی "چهارچوبی" عمل نخواهد کرد و این‌که طرف‌های امضاء کننده برای حل بحران سیاسی کشور کافی نیستند و اردو به هیچ وجه از قانون اساسی، که همه با آن موافق نباشند، حمایت نخواهد نمود.» (منبع: الجزیره مباشر 20 فبروری 2023م) اردو سعی دارد از توافق سیاسی شانه خالی کند و یا به هر نحو ممکن با آن حیله نماید، گاهی با گسترش مشارکت در آن و گاهی با مشروط کردن آن به پیوستن واکنش سریع و حرکت‌های مسلح با نیروهای اردو؛ و این خواسته‌ای است که البرهان و حمیدتی هردو به صورت کامل و بر اساس خواسته‌های امریکا بالای آن تسلط دارند.

4    امریکا موفق شده بحران سیاسی سودان را به میدان جدیدی بکشاند که همانا میدان کشمکش دروغین میان مزدوران امریکاست تا از این طریق سایر کشمکش‌ها را تحت‌الشعاع قرار داده و طرف‌های وابسته به اروپا را وادار نماید تمرکز بالای عملی شدن توافق سیاسی را به تأخیر اندازند و به عوض آن سرگرم ایجاد صلح میان البرهان و حمیدتی شوند و گمان کنند که اختلافات میان برهان و حمیدتی واقعی است. به این ترتیب، ساختار نظامی متشکل از "البرهان و حمیدتی" بتوانند روند عملی نمودن موافقت‌نامه را به بهانۀ عدم توافق دو طرف روی پیوستن نیروها، به تأخیر اندازند تا زمانی‌که شرایط و فضا برای تعدیل موافقت‌نامه و پاک نمودن آن از هر گونه تأثیرگذاری عملی ساختار ملکی فراهم گردد و همان معنای لفظ "به زودی" است که البرهان در اظهارات‌اش به آن اشاره نمود: «کشور در مسیر تأسیس حاکمیت ملکی است که ترجیحاً حکومت ملکی "به زودی" در آن تشکیل خواهد شد.» (منبع: الاتحاد 19 مارچ 2023م) پس موافقت‌نامه سیاسی بر اساس خواسته‌های ساختار نظامی عملی خواهد شد ازینرو لفظ "به زودی"، واقعاً زود و یا هم دور معنا داشته باشد. اما در صورتی‌که نتوانند این هدف را براورده نمایند، بعید نخواهد بود سعی کنند موافقت‌نامه را ملغا اعلان کنند؛ به این بهانه، که یک‌جا نمودن نیروهای واکنش سریع با اردو به دلیل عدم توافق البرهان و حمیدتی کار دشواری است؛ یعنی ازسرگیری سناریوی لغو پیمان‌نامۀ قانونی البته با اسلوبی جدید. پیمان‌نامۀ مذکور میان ساختار نظامی و ساختار غیر نظامی به تاریخ 21 آگست 2019م امضا شده بود و در ابتدا قرار بود شورای رهبری آن را نظامیان در دست داشته باشند، سپس غیر نظامیان از نومبر 2021م ریاست شورا را در دست گیرند. اما یاسین ابراهیم وزیر دفاع سودان به تاریخ 21 سپتمبر 2021م، یعنی دو ماه پیش از موعد مقرر برای تسلیم ریاست شورا برای غیر نظامیان، اعلام نمود که تلاش‌های یک کودتا به ناکامی انجامید؛ سپس درخواست‌ها برای منحل شدن حکومت بالا گرفت و عملاً منحل گردید و به این ترتیب، پیمان‌نامۀ قانونی به پایان رسید. ما این مسأله را در همان زمان در پاسخ به پرسش منتشر شده به تاریخ 25 اوکتوبر 2021م توضیح دادیم. اینک نیز بعید نیست همان سناریو تکرار شود؛ اما این بار با راه‌اندازی کشمکش نمادین با یکی از بارزترین عناصر مزدور امریکا، "حمیدتی".

4- در پایان یک بار دیگر تأکید می‌کنیم تا زمانی‌که مزدورانی در سودان وجود داشته باشد که به نفع این و یا آن استعمارگر فعالیت نمایند، سودان هرگز روزنه‌ی امیدی را به خود نخواهد دید؛ زیرا استعمارگران و مزدوران شان بر سر حاکمیت بر سرزمین‌های اسلامی با یکدیگر به رقابت می‌پردازند و به هیچ‌وجه رشد، بیداری، حل مشکلات، سیر شدن مردم آن و فراهم آوردن نیازهای آنان برای آنان اهمیت ندارد. مردم هیچ راهی ندارند بجز کوتاه نمودن دست مزدوران و پیروی نکردن از آنان در مسیر گمراه‌کننده‌یی که در پیش گرفته اند. مردم باید راه کسانی را دنبال کنند که به جانب الله فرا می‌خوانند و برای تطبیق احکام الهی و توحید مسلمانان و بیداری آنان سعی و تلاش می‌ورزند.

﴿وَمَنْ أَحۡسَنُ قَوْلاً مِّمَّنْ دَعَا إِلَى اللهِ وَعَمِلَ صَالِحاً وَّقَالَ إِنَّنِي مِنَ الْمُسْلِمِينَ‏﴾ [فصلت: ۳۳]

ترجمه: چه كسى گفتارش از آن كه به سوى الله دعوت مى كند و كار پسنديده انجام مى دهد و مى‌گويد: از تسلیم شده‌گانم، بهتر است.

مترجم: عبدالله دانشجو

در پایان فبروری 2023م، وزیر امور اقلیت‌های هند، سمریتی ایرانی، بودیجه را به میزان بلندی کاهش داد تا از مشارکت اجتماعی و سیاسی گروه‌هایی‌که در هند به تعداد کافی نماینده ندارند، حمایت کند. این تصمیم بسیاری از زنان مسلمان را در برابر از دست‌دادن کمک هزینه تحصیلی و کمک برای پیشرفت در تحصیل و اهداف شغلی آسیب‌پذیر کرده‌است. بودیجه سال گذشته 304 میلیون دالر بود و اکنون به 204 میلیون دالر کاهش یافته‌است. کسرِ یک میلیون دالری در مجموع بودیجه منجر به کاهش 99 درصدی تخصیص در بخش‌های توسعه مهارت‌ها و اعاشه شده‌است. در عین زمان، مشوق‌های مربی‌گری رایگان و سایر برنامه‌های وابسته به آن حدود 60 درصد کاهش یافت.

این اقدامات جدید، سیاست‌های تبعیض‌آمیزِ سال گذشته را که زنان مسلمان در ایالت کارناتاکا با قوانین منع پوشش اسلامی مواجه شدند، تقویت کرده‌است. معلمان/استادان مسلمان باید قبل از ورود به مدارس/مکاتب حجاب خود را بر می‌داشتند و دانش‌آموزان مسلمانی‌که از انجام این کار خودداری می‌کردند، به خانه فرستاده می‌شدند؛ تنها زنی‌که اجازه بیان یک ایدیولوژی مذهبی/دینی را داشت، معلمی بود که «انضباط» را تحمیل می‌کرد. او لباس ساری و بیندی می‌پوشید که تصویر قابل قبولی از یک زن «هندی» بحساب می‌آمد.

میراث خشونت، اعم از فزیکی و مبتنی بر زبان، محتوای ثابت تاریخی رفتار هند با زنان مسلمان است. زنان مسلمان با ظاهر آشکار در یک حالت ترس و ناامنی دائمی زندگی می‌کنند و این اقدامات جدید گواه این واقعیت‌ است که قرار نیست به این زودی‌ها تغییر کند. کمپاین روابط عامه‌ی نخست وزیر مودی برای به معرفی‌گرفتن خود به عنوان نجات‌دهنده‌ی زنان از ظلم و محدودیت‌های زندگی، بی اعتبار/کاذب است و تلاشی سطحی برای ایفای نقش قهرمانی‌ست؛ در حالی‌که او ظالمی از بدترین نوع آن است. رنج زنان مسلمان از نظر جسمی و استرس روانی آن‌ها در رویارویی با پدیده‌ سوء استفاده، مستقیماً با ابتکارات سیستماتیکِ حمایت شده توسط حزب BJP و سیاست‌های نژادپرستانه/اسلام‌هراسانه‌ی آن‌ها ارتباط دارد. وقتی موضوع تأمین مالی حقوق زنان مسلمان در دست کسانی باشد که از اسلام متنفرند، باید منتظر این اقدامات زیان‌باری بود که باعث شکنجه مسلمانان شده و آن‌ها را در موضع ضعف قرار می‌دهد.

با این محدودیت آشکار و خشن در راستای پیشرفت زنان مسلمان، هیچ واکنش یا اقدامی از سوی سازمان‌ها یا رهبران بین‌المللی برای تغییر این روایت فرسوده که زنان توسط مردان مسلمان تحت ستم قرار می‌گیرند و افراطی‌های هستند که آتش تنش‌های مذهبی را برافروخته‌اند، نمی‌بینیم. زنان مسلمان از سوی جامعه بین‌المللی بحال خود رها شده‌اند، زمانی‌که نمی‌توانند از آزادی‌های به اصطلاح بزرگترین دموکراسی جهان مستفید شوند. ارزش‌های نظم لیبرال هیچ بدرد آن‌ها نمی‌خورد. سیاست‌های گوناگون و مشترک، آن‌ها را به‌عنوان شخصیت‌های دربه‌در و طردشده در حاشیه جامعه قرار داد.

توانمند‌سازی واقعی زنان تنها از طریق خلافت بر منهج نبوت متحقق می‌شود؛ البته به گونه‌ی منصفانه و بدون تعصب سیاسی که به نیازهای همه شهروندان رسیدگی نماید. الله سبحانه وتعالی قرآن و سنت را برای بشریت نازل کرد تا تعادل و راه‌حل‌هایی را پیشکش کند که به نفع بشریت باشد و عاری موضوعات از ملیت، نژاد، جنسیت، رنگ و عقیده.

﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُونُوا قَوَّامِينَ بِالْقِسْطِ شُهَدَاءَ لِلَّهِ وَلَوْ عَلَى أَنْفُسِكُمْ أَوِ الْوَالِدَيْنِ وَالْأَقْرَبِينَ إِنْ يَكُنْ غَنِيًّا أَوْ فَقِيرًا فَاللَّهُ أَوْلَى بِهِمَا فَلَا تَتَّبِعُوا الْهَوَىٰ أَنْ تَعْدِلُوا وَإِنْ تَلْوُوا أَوْ تُعْرِضُوا فَإِنَّ اللَّهَ كَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيراً﴾[نساء: ۱۳۵]

ترجمه: ای کسانی‌که ایمان آورده‌اید! کاملاً قیام به عدالت کنید! برای الله شهادت دهید، اگرچه (این گواهی) به زیان خود شما، یا پدر و مادر و نزدیکان شما بوده باشد! (چرا که) اگر آن‌ها غنیّ یا فقیر باشند، الله سزاوارتر است که از آنان حمایت کند. بنابراین، از هوی و هوس پیروی نکنید که از حق، منحرف خواهید شد! و اگر حق را تحریف کنید، و یا از اظهار آن، اعراض نمایید، الله به آنچه انجام می‌دهید، آگاه است.

بخش زنان دفتر مطبوعاتی مرکزی حزب‌التحریر

‌

رئیس جمهور شوکت میرضیایف که در 13 مارچ از منطقه سرخان دریا دیدار کرد، در یک "شورای منطقه‌ای" نمایندگان مردم سخنرانیِ ایراد کرد.  او در سخنان خود در این نشست، موضوعاتی را فاش کرد که تنها در مذاکرات بین کشورها پشت درهای بسته صورت می‌گیرد. او گفت: «اکنون کشورهای بزرگ از ما سوال می‌کنند: ازبکستان طرف‌دار کیست؟ خنثی/بی‌طرف بودن دیگر کافی است! یا با ما یا با دیگری! جمعیت ازبکستان به 36 میلیون نفر رسیده و به زودی به 40 میلیون نفر می‌رسد و این کشور را به کشوری بزرگ تبدیل می‌کند و در آسیای مرکزی ما به ازبکستان نیاز داریم. پس شما طر‌ف‌دار کی هستید؟ من برای این سوال فقط یک پاسخ دارم: من در کنار ملت و مردمم هستم. جواب من این است که حاضرم حتی برای بزرگترین منافع ازبکستان بمیرم.»

پس دانسته می‌شود که او زیر فشار است تا در مقابل مردم صریح صحبت کند و علناً اعتراف کند که تصمیمات مستقلی ندارد و این‌که رژیم‌اش سازگار با مزاج قدرت‌های بزرگ می‌باشد. او هم‌چنین آشکارا اعتراف کرد که تحت فشار کشورهای بزرگ قرار دارد؛ چون‌ قبل از بازدید وی از سرخان دریا در اول مارچ، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه امریکا، از ازبکستان دیدار کرد. گذشته از آن، در 6 مارچ گفتگوی تلفنی بین ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه و میرضیایف صورت گرفت. فلهذا، از مجموع این‌ها دانسته می‌شود که کشورهای فشار دهنده امریکا و روسیه هستند. این نیز برای بسیاری خبر جدیدی نیست؛ زیرا یک واقعیت آشکار است.

ای آقای میرضیایف! اگر روی حرف خود ایستاد هستی، پس ما این درخواست را برای تو پیش‌کش می‌کنیم:

موضع تو در برابر امریکا و روسیه که بدتر از یک‌دیگر اند، خیلی ضعیف می‌باشد. جلب رضایت یکی و توهین نکردن به دیگری را امری جدی و اصولی می‌دانی. این خیلی یک موقف اشتباه است و تو با هر یک از آن‌ها که کنار بیایی، نتایج فاجعه‌باری در قبال خواهد داشت. چه آمریکا، چه روسیه یا هر کشور دیگری، هیچ یک از آن‌ها برای تو یا مردم تو نیت خیر ندارند. اگر واقعاً طرف‌دار مردم خود هستی، پس بایستی به اسلام که مردمت به آن ایمان دارند، روی آوری. اگر به راهی گام برداری که اسلام به آن فرمان داده، که عبارت از همان راه حق، عدالت، شوکت، عزت، سربلندی و قدرت می‌باشد، شکی نیست که مردم تو از تو حمایت خواهند کرد و تو را زیر بال خود خواهند داد و از تو محافظت خواهند کرد. احتمالاً می‌دانی که مردم تو در گذشته نیز دلیرانه با استعمار و تهاجم جنگیدند و تا آخرین لحظه صبورانه و استوار ایستادند. حتی اگر در این راه بمیری، چه پایان خوب و چه عاقبت نیکی خواهی داشت! آیا نمی‌خواهی نامت همیشه در میان شخصیت‌های بزرگ اسلامی مانند ابوبکر، عمر، عثمان، علی، عمر بن عبدالعزیز، صلاح الدین ایوبی و محمد الفاتح، که خدای‌شان از آن ها راضی باد، برده شود؟! تو را به این دعوت می‌کنیم که راه ذلت و رسوایی و بردگی و رویبضه‌ای (بسیار زشت) را رها کن و در راه اسلام که راه عزت و سربلندی ا‌ست گام بردار!

در فرجام این سخن خلیفه بزرگوار حضرت عمر بن الخطاب رضی الله تعالی عنه را برایت یادآور می‌شویم: «ما قومی بودیم که الله سبحانه وتعالی ما را با اسلام عزت داد، پس هرگاه عزت را در غیر از اسلام بجوییم، الله سبحانه وتعالی ما را ذلیل خواهد کرد.»

﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَجِيبُوا لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاكُمْ لِمَا يُحْيِيكُمْ﴾ [انفال:  24]

ترجمه: ای کسانی‌که ایمان آورده اید، (دعوت) الله و رسول را ایجابت کنید، مادامی‌که شما را به سوی چیزی فرا می‌خوانند که شما را حیات می‌بخشد.

دفتر مطبوعاتی حزب‌التحریر-ازبکستان

مترجم: حذیفه مستمر

پرسش:

بعد از پایان انتخابات ریاست جمهوری، که نتایج آن در تاریخ 1/3/2023 با پیروزی پائولا احمد تینوبو، نامزد حزب حاکم حزب کنگره ترقی‌خواه اعلام شد، انتخابات شهری و ولایتی در نیجیریه به تاریخ 11/3/2023 برگزار گردید. چنانچه آن انتخابات در 25/2/2023 برگزار شد و رقیب او، عتیق ابوبکر در حزب دموکراتیک خلق، که در رتبه دوم قرار گرفت و رقیبش، پیتر اوبی از حزب کارگر در انتخابات، که در جایگاه سوم قرار گرفت، به نتایج اعتراض کردند. آمریکا نگرانی خود را اعلام کرد و از کسانی‌که به نتایج اعتراض کردند، حمایت نمود و به برنده تبریک نگفت؛ در حالی‌که بریتانیا خوشحالی خود را از نتایج اعلام نمود و به رئیس جمهور منتخب تبریک گفت. چه تغییراتی در صحنۀ سیاسی در نیجیریه رخ داده است؟ منظور آمریکا و انگلیس در این انتخابات چیست؟ مواضع آن‌ها در قبال نیجیریه به چه معناست؟

پاسخ:

برای این‌که پاسخ به پرسش‌های فوق واضح گردد، امور ذیل را خدمت تان به عرض می‌رسانم:

1-     نیجریه سرزمین اسلام است. اسلام از اواسط قرن هفتم میلادی وارد منطقه کانو در شمال نیجیریه شد و از طریق تجارت در سرزمین هائوسا و سرزمین فولانی‌ها در شمال و مرکز نیجیریه گسترش یافت. اسلام در واقع در اواسط قرن دهم میلادی به دست فقهای اندلسی به شکل فعلی گسترش یافت؛ سپس بعدها امارت اسلامی در آن نواحی ایجاد شد که به نام خلافت عثمانی یا خلافت سوکوتو منسوب به عثمان دانفودیو نام گرفت که دولت آن نزدیک به صد سال دوام آورد تا این‌که انگلیس‌ها در سال 1904 میلادی آن را پایان دادند. مذهب مالکی در محاکم شرعی نیجیریه مشهور است و اکثر مسلمانان آن اهل سنت اند و در  12 ولایت آن برخی از احکام شریعت اسلام تطبیق می‌شود.

2-     جمعیت نیجیریه در حال حاضر حدود 220 میلیون تن است؛ همان‌طور که سازمان ملل در سال 2021 حدود 219 میلیون نفر تخمین زد و اکثریت جمعیت آن را مسلمانان به نسبت 65% تا 75% بر اساس آمارهای مختلف تشکیل می‌دهند. مساحت نیجیریه نزدیک به یک میلیون کیلومتر مربع است و بین سال‌های 1900 تا 1904 میلادی بریتانیا توانست پس از حذف حکومت اسلامی در آنجا، کنترول خود را بر تمام مناطقی‌که به عنوان نیجیریه شناخته می‌شد، گسترش دهد. سپس بریتانیا در1/10/1960 استقلال رسمی‌اش را به آن داد و قدرت را به اقلیت نصرانی ایگبو سپرد و سپس در سال 1963 میلادی آن را به کشورهای مشترک المنافع ضمیمه کرد. نیجیریه از نژادهای مختلفی تشکیل شده است که بزرگترین آن‌ها سه گروه قومی بزرگ هستند که عبارتند از: هاوسا، فولانی در شمال و مرکز و اکثریت قریب به اتفاق آن‌ها مسلمان و یوروبا در مرکز و جنوب غربی و اکثریت آن‌ها را نصاری تشکیل می‌دهند. اما اقلیت مسلمان زیادی دارد و ایگبو در جنوب شرقی از یک اقلیت کاتولیک نصرانی است.

3-     در انتخاباتی‌که در سال 1999 میلادی برگزار شد، اوباسانجو بدون منازعه پیروز شد و برای دو دورۀ انتخاباتی از 29/5/1999 تا 29/5/2007 میلادی به قدرت ادامه داد. وی در طول مدت زمان حاکمیت خود، حمایت واضح‌اش را از امریکا و خصومت آشکار خود را علیه مسلمانان اظهار کرد و در انتخابات 2015 محمد بخاری، که به انگلیس‌ها وفادار بود، پیروز شد و پائولا احمد تینوبو یکی از بزرگ‌ترین حامیان او بود و ما توانستیم عوامل انگلیس را در محیط سیاسی بشناسیم؛ زمانی که احمد تینوبو را عراب سیاسی و سازندۀ پادشاهان نامید و سپس با شعار "نوبت من رسیده است" خود را نامزد کرد و در انتخابات 2023 پیروز شد. در تاریخ 3/1/2023، کمیسیون مستقل انتخابات در نیجیریه، پیروزی پائولا احمد تینوبو، نامزد حزب حاکم، حزب کنگره ترقی‌خواه، در انتخابات ریاست جمهوری که در تاریخ 25/2/2023 در میان 18 نامزد برگزار شده بود، اعلام کرد. وی 8.8 میلیون رای به دست آورده بود که 37 درصد از 87 میلیون رأی دهنده‌ای می‌شود که کارت انتخابات دریافت کردند؛ در حالی‌که دو رقیب او؛ عتیق ابوبکر، نامزد حزب دموکراتیک خلق حدود 6.9 میلیون رأی یا 29 درصد و پیتر اوبی، نامزد حزب کارگر حدود 6.1 میلیون رأی یا 25% دریافت کردند. عتیق ابوبکر و پیتر اوبی نتایج را رد کردند و قصد داشتند آن‌ها را به چالش بکشند و نشان دهند که آن‌ها دستکاری و منجر به این شده که "رأی‌گیری نه آزاد، نه عادلانه و نه شفاف" باشد. عتیق در تاریخ 6/3/2023 راهپیمایی حامیان خود را رهبری کرد و آن‌ها در بیرون دفاتر کمیسیون مستقل انتخابات تجمع کردند و مسئول حزب دیموکراتیک خلق خواسته‌های را به مسئول کمیسیون انتخابات پیرامون همان موضوع تقدیم کرد. اما با وجود آن نتایج انتخابات تغییری نکرد.

4-     بنابر آن‌چه گفته شد، بریتانیا روند انتخابات در نیجیریه را ستایش نمود؛ چنان‌که جیمز کلورلی، وزیر امور خارجۀ این کشور در بیانیه‌ای که در تاریخ 1/3/2023 در وب‌سایت رسمی دولت بریتانیا منتشر کرد، به پائولا احمد تینوبو رئیس جمهور منتخب تبریک گفت. آنچه در این بیانیه آمده است: «بریتانیا از رأی‌دهندگان نیجیریه‌ای به دلیل شرکت در انتخابات ریاست جمهوری و مجلس ملی و شکیبایی و انعطاف‌پذیری آن‌ها در استفاده از حقوق دموکراتیک شان قدردانی می‌کند. ما به پائولا احمد تینوبو، رئیس جمهور منتخب تبریک می گوییم و موقف احزاب مخالف را در مورد نتیجۀ انتخابات و نگرانی‌های بیان شده توسط هیئت‌های ناظر و جامعه مدنی در مورد سازماندهی این روند از جمله تأخیرها و چالش‌های فنی بررسی می‌کنیم. مقامات را تشویق می‌کنیم که همه نگرانی‌ها را با دقت بررسی کنند و برای حل مسائل باقی مانده و تمرکز جهت تحقق ارادۀ مردم نیجیریه اقدام کنند.» این یک موقف حمایتی از طرف بریتانیا از رئیس جمهور منتخب است. او کمپاین وی را به جعل یا دستکاری متهم نمی‌کند؛ بلکه از مقامات‌اش می‌خواهد که با در نظر گرفتن بی‌طرفی مقامات در این بررسی، همه نگرانی‌ها را بررسی کنند. علاوه بر این، حمایت اتحادیۀ اروپا در مقابله با آمریکا وجود داشت؛ همانطور که جوزپ بورل، نمایندۀ سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت: «انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی که چند روز پیش نیجیریه شاهد آن بود، فرصت بزرگی برای تحکیم دموکراسی در این کشور، درغرب آفریقا به شمار می‌رود. با وجود شرایط دشوار و شکست‌های عملیاتی، مردم نیجیریه تعهد خود را به دموکراسی نشان داده اند.» (منبع: کونا 28/2/2023) از این رو، حمایت بریتانیا از رئیس جمهور تازه منتخب در نیجیریه و هم‌چنین حمایت اروپا از او در مقابله با نفوذ آمریکا در آفریقا به نظر می‌رسد.

5-     موقف ایالات متحده در قبال انتخاب پائولا احمد تینوبو منفی بود. ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه در بیانیه‌ای گفت: «نیجری‌ها حق دارند چنین نگرانی‌های داشته و باید انتظارات زیادی از انتخابات اخیر داشته باشند. میکانیزم‌های خوبی برای داوری در مورد اختلافات انتخاباتی وجود دارد. ما هر نامزد یا حزبی را که می‌خواهد نتایج را به چالش بکشد، تشویق می‌کنیم تا راه‌های اصلاح حقوقی را از طریق این میکانیزم‌ها دنبال کنند. ما به ناظران بین‌المللی دیگر می‌پیوندیم تا از کمیسیون مستقل ملی انتخابات بخواهیم وضعیت را در مناطقی‌که به توجه بیشتر نیاز دارند، بهبود بخشد. ما درک می‌کنیم که نیجیری‌ها و بعضی احزاب، اعتراض شان را نسبت به روندی‌که پروسۀ انتخابات با آن اجرا شد، بیان داشتند؛ به ویژه کاستی‌ها در عناصر فنی، که برای اولین بار در انتخابات ریاست جمهوری مورد استفاده قرار گرفت، هم‌چنین نگران گزارش‌هایی هستیم که در آن رسانه‌ها در جریان انتخابات مورد حمله قرار گرفتند.» (منبع: صفحه لیدرشیب نیجیریه 2/ 3/2023) آمریکا در این‌جا از مواضع احزاب مخالف در اعتراض شان به روند انتخابات حمایت می‌کند، آنان را به اعتراض تشویق می‌کند، به رئیس جمهور پیروز تبریک نمی‌گوید و اعلام می‌کند که نگران گزارش‌های مربوط حمله به رسانه‌ها در جریان انتخابات است. این نشان می‌دهد که رئیس جمهور جدید به میل او نیست و به او وابسته نمی‌باشد.

6-   نامزد عتیق ابوبکر، که نمایندۀ حزب مخالف است، در دوره اولوسگون اوباسانجو در مدت زمان 1999-2007 معاون رئیس جمهور بود. معروف است که اوباسانجو از پیروان آمریکا بود. به نظر می‌رسد که آمریکا از عتیق ابوبکر برای به قدرت رسیدن حمایت می‌کند. چون اصالتاً مسلمان است او را با پائولا احمد تینوبو که او نیز مسلمان الاصل و دارای وزن و پشتوانه و توان مالی است و در آن طرف با محمد بخاری یکی از عوامل انگلیس قرار دارد، به رقابت قرار داد. محبوبیت حزب دموکراتیک خلق به دلیل فساد افسارگسیخته در زمان او و در دوران حکومت او در کشور بین سال‌های 1999 تا 2015، به‌ویژه در دوران سلطنت کودلاک جاناتان، قیام اخیر با ریختن نفت روی آتش، با اعمال خودسرانه‌اش و تبعیض علیه مسلمانان و آزار و اذیت به بهانه (مبارزه با تروریسم) کاهش یافت. حتی بادار او، آمریکا از این فساد گسترده در حزب و در دوران حکومت او انتقاد کرد؛ اما نه برای اصلاح آن؛ بلکه برای محکم کردن چنگال خود بر آن. زمانی‌که حکومت نظامی حاکم درگیر فساد شد، به این ترتیب آمریکا بر آن چنگ انداخت و هرگاه مخالفت وی را می‌نمود؛ رسوای شان می‌‌ساخت تا دیدگاه عام مردم را به این جهت سوق دهد که او ضد فساد است؛ در حالی‌که در مقابل آن ساکت بود و به اصلاح آن نمی‌پردازد و خودش فسادپیشه و پشتیبان فساد کاران در زمین است.

7-     به همین دلیل مراقب بود که اگر کاندیدای حزب دموکراتیک خلق، عتیق ابوبکر موفق نشد، شخص دیگری داشته باشد و برای پاک جلوه دادن او کار کرد و آن شخص پیتر اوبی بود؛ گویا که کاملاً پاک است! او سال گذشته در ماه می 2022 از حزب دموکراتیک خلق استعفا داد و به حزب کارگران پیوست. معلوم می‌شود که امریکا محاسبه کرده بود که آرای مسلمانانی‌که اکثریت را در نیجریه تشکیل می‌دهند، بین عتیق ابوبکر، نامزد انتخاباتی از حزب دموکراتیک خلق و پائولا احمد تینوبو، نامزد حزب حاکم کنگره ترقی‌خواه، که طرفدار انگلیس است و هم‌چنین رابیو موسی کوانکواسو، مسلمان الاصل و نامزد حزب ملی خلق نیجریه، که شروع به فعالیت کرد، محبوبیت کسب کرد و در انتخابات گذشته با 60 درصد چهارم شد، تقسیم می‌شود. به همین دلیل است که آمریکا از پیتر اوبی که یک نصرانی است، حمایت کرد و رسانه‌های آمریکایی شروع به صیقل دادن او کردند و شایعه شد که او کاندیدای مورد علاقۀ جوانان نیجریه است که 60 درصد جمعیت را تشکیل می‌دهند و مشتاق تغییر و تحول و حاکمیت نسل جوان هستند. شرکت رسانه‌ای آمریکایی بلومبرگ گزارش داد که یک نظرسنجی عمومی در نیجیریه انجام داده است و نظرسنجی از حدود 2384 نیجیریه‌ای از طریق اپلیکیشن تلفن هوشمند نشان می‌دهد که ممکن است پیتر اوبی در انتخابات ریاست جمهوری پیروز شود. مؤسسۀ إی إن بی امریکایی نیز همین‌طور عمل کرد و پیروزی پیتر اوبی را پیش‌بینی نمود. مؤسسۀ ملی دمکراتیک و مؤسسۀ بین‌المللی جمهوری‌خواه نیز همین پیش‌بینی را داشتند. با درک این‌که حزب دموکراتیک خلق تا سال 2015 بر صحنۀ نیجیریه تسلط داشت، تنها حزبی بود که قدرت پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری را داشت و مرکز سیاسی بود که به تأمین منافع آمریکا تمایل داشت. با این حال، زمانی‌که محمد بخاری، مامور بریتانیایی، با وجود تلاش امریکا برای ممانعت از پیروزی او، توانست برنده شود، صحنۀ سیاسی تغییر کرد.

8-     ثروت نفتی در نیجیریه، کشورهای بزرگ به ویژه انگلیس و آمریکا را بر سر آن در کشمکش و درگیری داغ قرار داده است و نیجیریه در بین کشورهای تولیدکنندۀ نفت در رتبۀ دوازدهم، هشتمین کشور صادرکننده نفت و دهمین کشور از نظر ذخایر نفت قرار دارد. ذخایر نفت نیجیریه توسط آژانس اطلاعات انرژی آمریکا بین 16 تا 22 میلیارد بشکه تخمین زده شده است؛ اما براوردهای دیگر می‌گوید که این ذخایر به 35.3 میلیارد بشکه می‌رسد و این نفت سبب سیلان لعاب دهن رقابت کننده‌گان بر نفت نیجیریه گردیده، چون از صنف نفت سبک یا شیرین است؛ یعنی تا حد زیادی از گوگرد خالص بوده و هزینه‌های پالایش آن کم است. به گفته وزارت نفت نیجیریه، این کشور دارای 159 میدان نفتی و 1481 چاه نفت است. نفت نیجیریه را شرکت‌های نفتی بریتانیا کنترل می‌کردند؛ اما ورود آمریکا به خط لوله نفت، به ویژه پس از سال 1999 میلادی، یعنی در دوران اوباسینگو، انحصار شرکت‌های انگلیسی را محدود کرد.

9-      نیجیریه با مشکلات جدی مانند ناامنی، اقتصاد متزلزل، قرضه‌های هنگفت، فقر شدید و فساد سیاستمداران مواجه است. شرایط اقتصادی آن رو به وخامت است، زیرا نرخ تورم در پایان سال 2022 به 21.5 درصد رسید، نرخ بیکاری برای همه بزرگسالان 33 درصد و برای جوانان 42.5 درصد است. بر اساس براوردهای بانک جهانی در مارچ 2022، حدود 40 درصد از جمعیت 220 میلیون نفر این کشور زیر خط فقر زندگی می‌کنند. ارزش پول نیجریه کاهش یافته است. فساد به طور قابل توجهی افزایش یافته است و دولت را بر آن داشته است تا در ابتدای ماه گذشته، فبروری 2023، سه واحد پول کشور را تغییر دهد. با وجود این‌که این کشور یکی از بزرگترین اقتصادهای آفریقا است و مشکل سرقت نفت در جنوب این کشور رو به افزایش می‌باشد و این یک مشکل مزمن است که منجر به کاهش صادرات نفت کشور و کمبود مواد سوخت عراده‌جات شده است. بر اساس سرشماری جون 2022 حدود 103 میلیارد دالر قرض دارد و پرداخت این قرض‌ها یعنی ربا و بیمۀ سالانه حدود 12 میلیارد دالر است. اگرچه این کشور یکی از صادرکنندگان بزرگ نفت است، اما به دلیل این مشکلات جدی و حل نشدنی کمکی به آن نکرد. همه این‌ها ناشی از فساد حکومت و حاکمان و تبعیت آن‌ها از کشورهای استعماری قدیم و جدید است. راه‌حل رفع این فساد است؛ یعنی تغییر نظام حکومتی که توسط بریتانیای استعمارگر زمانی‌که به نیجیریه استقلال رسمی داد، ساخته شد؛ اما با اشکال دیگر، به ویژه در حکومت و اقتصاد، مستعمره باقی ماند و برای آن قانون اساسی برگرفته از قوانین اساسی غربی را وضع کرد و حاکمانی را که از آن پیروی می‌کردند، تعیین نمود؛ بدون تفاوت این‌که اصالتاً مسلمان باشند یا نصرانی. تا این‌که امریکا در اواسط دهه هفتاد قرن گذشته آمد و به ارتش نفوذ کرد و بر سر کشور شروع به رقابت و درگیری با انگلیس نمود.

10-  علاوه بر همه این‌ها، کشورهای استعمارگر، به ویژه آمریکا و انگلیس مستقیماً در امور کشورها دخالت می‌کنند. اظهارات مقام امریکایی، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، اظهارات وزیر امور خارجه انگلیس و سپس اظهارات مسئول روابط خارجی اتحادیه اروپا دخالت مستقیم در امور کشورها محسوب می‌شود. اساس این است که حاکمان و سیاست‌مداران در نیجیریه آن را محکوم و رد کنند و از آن کشورها بخواهند که از مداخله در کشورشان دست بردارند، آن‌ها را در این مورد هشدار دهند و روابط خود را با آن‌ها قطع کنند. سپس به این فکر شوند که چگونه می‌توان این سرزمین را به طور جدی و خالصانه نجات داد و به دنبال راه‌حل‌های ریشه‌ای بود؛ نه راه‌حل‌های بی بنیاد و فریبنده. هرگاه چنین اتفاقی بیفتد، به زودی به این نتیجه می‌رسند که اسلام راه‌حل است، تنها اسلام است که نیجیریه و مردمش را با همه فرقه‌هایش نجات می‌دهد و بین همه برابری ایجاد می‌نماید؛ اسلامی‌که در تطبیق نظام تجسم یافته در خلافت راشده بر منهج نبوت است و هیچ‌کس از مردم را در نیل به مصالح و تأمین نیازهای معیشتی زندگی شهری و بادیه‌ی شان محروم نخواهد ساخت، چه مسلمان باشد و چه نصرانی؛ اوست که سرزمین را آباد می‌کند و از استعمار رهایی می‌بخشد، و انقلاب صنعتی در آن به وجود می‌آورد که سرزمین را پیشرفته و برتر می‌نماید، آن زمان صنعت خود را می‌سازند، نفت خود را استخراج می‌کنند، تمام درآمدهای آن برای خودشان خواهد بود و بدون تبعیض بین آن‌ها توزیع می‌شود، آن زمان نه بیکاری، نه فقر و نه ترس یا گرسنگی خواهد بود.

﴿إِنَّ فِي ذَلِكَ لَذِكْرَى لِأُولِي الْأَلْبَابِ‌﴾  [سورۀ زمر، آیۀ 21]

ترجمه: واقعاً در این امر، عبرت و پندی برای خردمندان است.

مترجم: احمد صادق امین